Project de Watergroep in Meerbeek

Dossier Project de Watergroep in Meerbeek – verslag Raadscommissie

Donderdag 29 april kreeg de Kortenbergse Gemeenteraad tijdens een raadscommissie voor de eerste keer concrete informatie gepresenteerd over de plannen van de Watergroep voor de bouw van een wateronthardingsinstallatie in Meerbeek.

Vertegenwoordigers van de Watergroep stelden het project in Meerbeek voor, maar op dit moment moet de GR het voorlopig stellen met een aantal schermopnames. Tot op heden mochten wij – in tegenstelling tot het college van burgemeester en schepenen - immers nog geen concrete documenten ontvangen.

Op basis van de informatie bezorgd tijdens de commissie, proberen we u een antwoord te geven op volgende vragen:

• Waarom een waterproductie- en onthardingsinstallatie in Meerbeek?
• Zijn er alternatieven voor het project in Meerbeek?
• Waarom horen we nu pas iets van de Watergroep?
• Hoe ziet het project er uit?
• Hoe denkt de Watergroep de impact op het landschap te beperken?
• Waarom zijn wij bezorgd?
• Welk zijn de volgende stappen?

Waarom een project voor een waterproductie- en onthardingsinstallatie?

Het waterreservoir in Meerbeek neemt een cruciale rol in in de drinkwatervoorziening in heel Vlaams-Brabant, en staat in voor meer dan de helft van de productie. Omwille van leveringszekerheids- en renovatie-redenen is er een nood om de bestaande site in Meerbeek aan te pakken. Daarenboven wordt er bij elk nieuw waterproductieproject ook een onthardingsstap voorzien.

De site Meerbeek wordt in de plannen van de Watergroep voorzien als centraal knooppunt in toeleverstructuur, met een vernieuwde opslaginfrastructuur die leveringszekerheid moet garanderen voor meer dan 100.000 gezinnen, maar ook bv. voor UZ Gasthuisberg. Bovendien zullen een 100.000 tal gezinnen met deze installatie ook van onthard water kunnen genieten. (Noot: owv. historische redenen zal een deel van de gemeente, ttz. Kortenberg centrum, hier in de eerste periode nog niet van kunnen genieten, aangezien dat deel van onze gemeente nog op de oude Vivaqua-infrastructuur aangesloten is).

Een heel nobel project dus zou je zeggen, maar heel duidelijk met een bovenlokaal karakter, waar de ganse regio zal kunnen genieten van de opbrengsten naar waterkwaliteit en – zekerheid.

Waren er alternatieven voor Meerbeek?

De Watergroep gaf aan dat er inderdaad ook naar alternatieve oplossingen werd gekeken. Hierbij werd de vergelijking gemaakt met een mogelijk alternatief ter hoogte van het huidige waterproductie-centrum in Bertem-Leefdaal.

Maar de Watergroep gaf aan dat omwille van investeringskosten, ecologische voetafdruk en grondeigendom (reservoirs Meerbeek zijn eigendom van de Watergroep) er voor Meerbeek werd geopteerd. Met andere woorden: het economische en financiële plaatje klopt voor de Watergroep voor het project dat geraamd wordt op 40 – 50 mio EUR.

Hierbij is het echter duidelijk dat er totaal geen rekening gehouden werd met eventuele overlast en nefaste impact op het ons zo waardevolle landschap. Dit werd zelfs met zoveel woorden gezegd: “dit is de eerste maal dat we vaststellen dat er interesse is vanuit de bevolking voor een project van ons” (sic).

Waarom horen we nu pas iets van de Watergroep?

De haalbaarheidsstudie voor dit project werd al in 2019 goedgekeurd. Een eerste overleg met een vertegenwoordiging van het gemeentebestuur vond plaats in juni 2019, waarbij blijkbaar al eerste schetsen werden getoond. Einde januari 2021 werd een volgend onderhoud met het gemeentebestuur georganiseerd om het traject te duiden.

Maar pas na het pamflet van het actiecomité “Bescherm ons Landschap” begin dit jaar, werd het gemeentebestuur gealarmeerd. Vanuit de gezamenlijke oppositie werden dan ook tijdens de GR van 8 maart ’21 heel wat vragen gesteld, waarna het gemeentebestuur in overleg ging met de Watergroep op 12 maart, waar een detailpresentatie en tijdslijn werd gebracht.

Pas op 29 april werd de GR geïnformeerd, maar tot op heden is het ook voor ons nog wachten op de gepresenteerde informatie.

De Watergroep gaf aan dat het communicatie-traject beter had gekund, maar sprak wel heel duidelijk eerdere berichten van de schepen van Openbare Werken tegen met betrekking tot afgesproken timings voor informatiemomenten voor onze inwoners.

Hierbij dient opgemerkt dat de bevoegde overheid in deze het Vlaamse Gewest is, en dus niet de gemeente Kortenberg of provincie Vlaams-Brabant. De gemeente heeft wel een adviserende rol te vervullen.

Hoe ziet het project er uit?

         Zie ook fotoalbum onderaan !

Heel eenvoudig, de voorgestelde installatie ziet er uit als een bunker, die voor ongeveer 40% ondergronds zit.

Maar dan wel een bunker ter grootte van een voetbalveld, dus ongeveer 100 m lang, 50 m breed en met een maximum hoogte van 16 m. In de lengte (dus dat deel zichtbaar vanuit het dorp) zal bijna de helft van het gebouw een hoogte hebben van meer dan 14 m.

Aangezien het hier niet om een kantoorgebouw gaat, meer zelfs het betreft een onbemande installatie, werd er bij het ontwerp ook niet gekeken naar de esthetiek van het gebouw, of het inpassen ervan in ons landschap. Vandaar dat de Watergroep zelf refereerde naar het gebouw als een “bunker”.

Gezien de omvang van het project, inclusief renovatie van reservoirs enz, voorziet de Watergroep bovendien een project-duur van maar liefst 4 tot 5 jaar!

Hoe denkt de Watergroep de impact op het landschap te beperken?

Hier werd voornamelijk de nadruk gelegd op het feit dat met een aantal beperkte ingrepen, bv. door de aanleg van een houtkant en de kleurkeuze van de gebruikte bakstenen er slechts een minimale vervuiling van het landschap zou ontstaan. Dit werd verder nog aangevuld met een aantal simulaties die dit beeld dienden te bevestigen.

Meer aandacht ging tijdens de presentatie echter nog naar een aantal “pro-actieve” flankerende maatregelen zoals een wei met zwerfkeien, een bijenheg, zandhopen voor bijen, insectenhotels, en bloemrijke graslanden die de site een meerwaarde zou moeten bieden voor onze inwoners. Hier werd door de Kortenbergse meerderheid gretig op ingepikt, maar hoe sympathiek ook, dit gaat volledig voorbij aan de terechte bezorgdheden en bekommernissen van onze inwoners. Je zou verwachten dat het gemeentebestuur daar vragen bij zou hebben.

Op de expliciete vraag of de Watergroep het ontwerp de voorbije jaren heeft aangepast op basis van deze bezorgdheden kwam een duidelijk antwoord dat dit niet het geval is, met andere woorden dat zij verder willen gaan met het initiële plan, aangevuld met insectenhotels wel te verstaan. Je zou de indruk krijgen dat de bezorgdheden van de bewoners voor de Watergroep slechts een jammerlijk neveneffect blijken te zijn. Ook werd niet geantwoord op de vraag of er gekeken werd naar een alternatief voor de houtkant, door bv een groenwal aan te leggen die het gebouw dieper zou ingraven.

Waarom zijn wij bezorgd?

Samen met vele inwoners is N-VA Kortenberg bezorgd over de impact van dit project. Net dat stukje landschap wordt door vele inwoners, en zeker de Meerbekenaars, als het mooiste stukje van Kortenberg beschouwd. Het is bijna uitzonderlijk om tussen Brussel en Leuven nog zulk een waardevol landschap te mogen bewonderen. Dat moet in onze ogen zoveel als mogelijk gevrijwaard worden.

Hoewel de doelstellingen van de Watergroep, leveringszekerheid en ontharding, zeer nobel zijn, moeten deze in evenwicht gebracht worden met de ruimtelijke impact op het landschap dat ons zo dierbaar is.

Daarom pleiten wij voor herziening van zowel het ontwerp als van de maatregelen die genomen worden om visuele schade te beperken. Hierbij wensen wij dat er onderzocht wordt om meer in diepte te kunnen werken, om sowieso de maximale hoogte van de installatie te verminderen tot <12 m en om ook de esthetiek van de “bunker” aan te pakken. Bovendien moet onderzocht worden op welke manier bv. een groenwal de inplanting van de installatie in het landschap kan verbeteren.

Daarnaast zijn wij ook bezorgd om de impact op onze omgeving en op Meerbeek tijdens de werken aan dit project.  Een dergelijk project met een (ingeschatte) duur van 4 – 5 jaar zal sowieso overlast met zich meebrengen naar zwaar vervoer, geluid, afsluiten van Heirbaan, … Bovendien is het ons een raadsel welke impact dit alles heeft op de schone plannen voor de Hulstbergstraat, iets waar het bestuur vooralsnog geen antwoord op heeft.

Daarnaast mogen we niet vergeten dat Kortenberg en de Kortenbergse inwoners al heel wat bovenlokale lasten dragen, denken we bv maar aan de uitbreidende jeugdgevangenis de Grubbe.

Tenslotte wensen wij beter geïnformeerd te worden over de mogelijke impact en overlast van een draaiende installatie. De Watergroep ging hier heel vlotjes over, maar dit zouden wij echt wel bewezen willen zien.

Welke zijn nu de volgende stappen?

De volgende weken wenst de Watergroep de aanvraag tot omgevingsvergunning in te dienen op niveau van het Vlaams Gewest. Van zodra deze aanvraag volledig en ontvankelijk is verklaard, start het openbaar onderzoek.

Op dat moment vindt er ook een infosessie plaats “voor omwonenden met correcte en professioneel opgemaakte simulaties (van) inplanting in het landschap” voor de inwoners van Meerbeek (en Kortenberg). De verwachting is dat dit dus zal ingepland worden net voor de zomervakantie.

Vanuit onze fractie zullen wij alle mogelijke kanalen aanspreken om:

• Zo volledig en correct mogelijke informatie te verzamelen met betrekking tot alle aspecten van dit project!
• Onze bezorgdheden over te maken aan bevoegde instanties met betrekking tot de impact die deze installatie zal hebben op het Meerbeekse landschap.

Want dat is wat de Kortenbergenaar van ons mag verwachten!